Nghị quyết đề ra một số quy định về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội trên phạm vi toàn quốc như Quỹ Nhà ở quốc gia; giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân không sử dụng vốn đầu tư công.

Nghị quyết cũng cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù như lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; thủ tục về đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội.

Đáng chú ý, nghị quyết đưa ra các quy định về điều kiện nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Theo đó, trường hợp đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở có địa điểm làm việc cách xa nơi ở của mình thì điều kiện về nhà ở để được mua, thuê mua nhà ở xã hội là chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc. Căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, UBND tỉnh quy định chi tiết về trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trình bày báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo nghị quyết.

Về Quỹ Nhà ở quốc gia, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết Chính phủ đã tiếp thu và chỉnh lý quy định về Quỹ theo hướng: Quỹ Nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Quỹ nhà ở quốc gia gồm Quỹ nhà ở Trung ương do Chính phủ thành lập, Quỹ nhà ở địa phương do UBND cấp tỉnh thành lập.

Quỹ Nhà ở quốc gia tập trung hình thành quỹ nhà ở để cho thuê với mục tiêu tiết kiệm nguồn lực về đất đai, nhiều người được sử dụng luân phiên quỹ nhà ở này, bảo đảm giải quyết nhu cầu về nhà ở ổn định, lâu dài cho những đối tượng không có khả năng chi trả để mua nhà ở xã hội (hiện nay phần lớn quỹ nhà ở cho thuê của các doanh nghiệp trong các dự án đều bán sau một khoảng thời gian nhất định nên không có tính ổn định cho đối tượng thuê nhà ở).

Nhằm thể chế hóa kịp thời Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Kết luận số 137-KL/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính. Dự thảo nghị quyết cũng chỉnh lý theo hướng giao quyền chủ động cho địa phương xem xét, đánh giá theo thời gian di chuyển, điều kiện hạ tầng giao thông, vùng miền... để xác định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi về chỗ ở thuận tiện, gần nơi làm việc.

Về hiệu lực thi hành, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, nhằm sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, các đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Nghị quyết cần có hiệu lực thi hành ngay sau khi được Quốc hội thông qua. Tiếp thu ý kiến này, Chính phủ đã chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về hiệu lực thi hành theo hướng có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/6/2025, trừ các nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết thì có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2025.